Plantenteelt en techniek gecombineerd in het aardbeiencluster

Innovatie op het kruispunt van plant en techniek. Daar zijn mooie dingen te ontwikkelen. Pim Deuling spreekt namens Innoveins en gaat in op de oprichting van het gezamenlijke R&D bedrijf van een aantal samenwerkende aardbeientelers. Innoveins noemt zichzelf het ecosysteem waar innovaties worden ontwikkeld tot business. De werkwijze van Innoveins is gebaseerd op een praktische aanpak waarbij van meet af aan wordt gewerkt aan een reële business case.

Research & Development
Een gezamenlijk R&D bedrijf is een logisch gevolg van de nieuwe kennisstructuren die in de tuinbouw zichtbaar worden. De collectieve kennisstructuren met productschappen en een ministerie van landbouw als automatische financier van innovaties is verdwenen en daar komen nieuwe structuren voor in de plaats. De collectieve Research & Development is overgenomen door private partijen. Het aardbeiencluster waar Deuling bij betrokken is, is daar een goed voorbeeld van.Nieuw
In de positie van waar Innoveins opereert, gaat het niet om verbeteringen van de teelt door optimalisatie van huidige mogelijkheden maar om echte veranderingen waarbij nieuwe kennis gekoppeld wordt aan bestaande aardbeienkennis. Disruptieve veranderingen legt Deuling uit. Nu is nieuw relatief want kennis van belichting, kasklimaat, monitoring in de bedekte teelt is uitgebreid aanwezig. Zowel bij de techniek bedrijven in de sector zelf als bij de techniek bedrijven voor wie de tuinbouw niet een logisch marktgebied is. Maar juist de aardbeienteelt is interessant omdat aardbeien relatief nieuw in een bedekte teelt zijn. Daardoor kan uitgebreid geput worden uit bestaande kennis van bedekte teelten en van de techneuten buiten de sector. Deuling benadrukt de positie van de Nederlandse tuinbouw: "Nederland is het Silicon Valley voor de voedselproductie."

Vlakke productie
De ambitie van het Aardbeien Innovatiecluster is een jaarrond vlakke productie met een constante kwaliteit en productie naar marktbehoeften. Daarvoor is techniek nodig om de teelt te sturen. Belichting, monitoring, en sturing. Maar niet alleen in de teelt moeten innovaties plaats vinden. Ook ontwikkeling van het planttype is van grootte invloed op de behoefte aan een vlakke productie. Het Aardbeien Innovatiecluster bestaat dan ook uit niet alleen telers maar ook plantenkwekers met hun eigen kennis. En dat is het dan ook. Geen afzet, geen toeleveranciers en geen onderzoek. Alleen telers met hun gezamenlijke behoefte en doelstelling.

Concrete business
Deuling benadrukt de co-creatie. Dat is samenwerking en gezamenlijk creëren. Maar de gezamenlijkheid is niet vrijblijvend. Leden van het cluster dragen niet alleen kennis en energie bij maar zijn ook financieel betrokken. Dat heeft een tweeledig resultaat volgens Deuling. Door zelf geld in te leggen kan ook zelf gestuurd worden en kan tegenwicht worden geboden aan doelstellingen die bijvoorbeeld aan subsidies worden vastgelegd. Maar ook zullen bedrijven die geld ingebracht hebben deze inbreng beoordelen als investering en die investering zal rendement op moeten leveren. Dat is financiële betrokkenheid om resultaat te bereiken. En dat resultaat is wat Innoveins onderscheidt van veel andere innovatie-initiatieven. Binnen Innoveins wordt alleen gewerkt aan trajecten met een duidelijke businesscase volgens Deuling. Innovaties moeten leiden tot een concreet product en dat moet bij aanvang al duidelijk zijn.

Langdurige samenwerking
Maak niet de vergissing om te denken in projecten aldus Deuling. De werkwijze van Innoveins is vooral een werkwijze van langdurige samenwerking in trajecten. Deze trajecten zijn meerjarig en leiden vaak tot duurzame samenwerking ook als het innovatietraject daadwerkelijk een product is geworden. Diverse trajecten in het komkommercluster duren 4 tot 5 jaar.

De combinatie van plant en techniek lijkt voor de hand te liggen toch is het gestructureerd samenvoegen van deze disciplines nog maar zeer beperkt opgepakt. Het blijkt maar al te vaak dat techneuten in technische oplossingen blijven denken en plantendeskundigen in plantfysiologische systemen. Het versterken van de plantengroei door middel van techniek en het ontwikkelen van techniek op basis van plantengroei is de ambitie die binnen Innoveins wordt opgepakt. En het aardbeien innovatiecluster heeft dat goed begrepen. Gezamenlijk pakken ze de verantwoording en de kansen voor de eigen R&D.

Ulko Stoll

Initiatiefnemer aan het woord
Veel nieuwe producten en diensten komen voort uit de wereld van high-tech, maar hebben een enorm potentieel in de toepassing voor de groente- en fruitteelt. Marcel Dings, initiatiefnemer van het Aardbeien Innovatiecluster:"De ontwikkelingen op het gebied van high-tech volgen elkaar in rap tempo op. Echter, deze innovaties zijn voor ons pas écht relevant wanneer zij op maat gemaakt zijn en daarmee toegevoegde waarde hebben op het teeltbedrijf. Een LED-lamp of een sensornetwerk an sich is interessant voor een techneut, maar voor ons zijn dit louter middelen die belichte teelt of meetbare plantgezondheid mogelijk maken. De initiatiefnemers van het Aardbeien Innovatiecluster komen dan ook graag in contact met andere telers die ook willen profiteren van de nieuwe mogelijkheden van innovatie op het kruispunt van plant en techniek."